تأثیرمولفه های سرمایه فکری بر سودآوری بانکهای تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل پالیک اصلاح شده و توسعه یافته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان

2 دانشیار گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

3 استادیار گروه حسابداری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان

10.22034/iaar.2022.156649

چکیده

سرمایه فکری به‌عنوان یک عامل استراتژیک و تأثیرگذار، در موفقیت شرکت‌ها در ایجاد ارزش در اقتصاد دانش‌بنیان شناخته می‌شود که آن‌ها را قادر به استفاده از سرمایه‌های ملموس می‌کند. بانک‌های تجاری مانند هر بنگاه اقتصادی دیگری، به دنبال حداکثر نمودن سود خود هستند لیکن در سال‌های اخیر سودآوری صنعت بانکداری ایران به‌شدت کاهش‌یافته است. این امر با توجه به تأثیر پایداری بانک‌ها بر اقتصاد ایران، زنگ خطری برای آحاد جامعه محسوب می‌شود. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفه‌های سرمایه فکری بر سودآوری بانک‌های تجاری طی سال‌های 1393 الی 1398 است. برای این منظور با استفاده از مدل پالیک اصلاح‌شده و توسعه‌یافته، اثر مؤلفه‌های سرمایه فکری را بر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نرخ بازده دارایی‌ها موردبررسی قرار داده‌ایم. نتایج رگرسیون در دو مدل، حاکی از آن است که متغیر کارایی سرمایه به کار گرفته‌شده (سرمایه مالی) بیشترین تأثیر را بر سودآوری بانک‌های تجاری داشته و سرمایه انسانی به‌عنوان یک عامل افزایش‌دهنده سودآوری بانک‌های تجاری شناسایی‌شده است؛ اما سرمایه ساختاری و سرمایه نوآوری و متغیر کنترلی اندازه بر سودآوری بانک‌های تجاری تأثیر منفی داشته‌اند. تأثیر متغیرهای سرمایه ارتباطی، اهرم مالی و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بر سودآوری بانک‌های تجاری معنی‌دار نبود.

کلیدواژه‌ها