پیش‌بینی نوسان شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران از طریق مدل نوسان‌گر هماهنگ کوانتومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران

2 استاد یارگروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

3 استاد تمام گروه فیزیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه، تهران، ایران

4 استادیارگروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران

5 استادیار گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران

10.22034/iaar.2023.172754

چکیده

پیش‌بینی نوسان همواره یکی از مسایل بسیار مهم در بازارهای مالی محسوب می‌شود و توجه بسیاری از محققان دانشگاهی و فعالان و سرمایه‌گذاران بازارهای مالی و سرمایه را در چند دهه‌گذشته به خود جلب کرده است. در پژوهش حاضر به پیش‌بینی نوسان شاخص‌کل و شاخص بازده نقدی و قیمت بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل نوسان‌گر هماهنگ کوانتومی پرداخته شد. داده‌های ماهانه بازده لگاریتمی شاخص‌کل و  شاخص بازده نقدی و قیمت طی بازه زمانی فروردین 1390 الی اسفند 1399 به‌صورت سری زمانی جمع‌آوری و محاسبه شد. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت جزء مطالعات توصیفی-تحلیلی است. به منظوراجرای مدل نوسان‌گر هماهنگ کوانتومی از تابع چگالی احتمالی و تابع فوکرپلانک استفاده و نتایج پیش‌بینی‌ها با مدل تصادفی حرکت براونی هندسی نیز مقایسه شد. در مجموع شش فرضیه براساس معیار نسبت میانگین قدرمطلق درصد خطا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج فرضیه‌ها نشان داد که در شاخص کل بورس اوراق بهادار، مدل نوسان‌گر هماهنگ کوانتومی برای دوره‌های زمانی کوتاه‌مدت (24ماهه)، میان‌مدت (48 الی 72 ماهه) و بلندمدت (96 لغایت 120 ماهه) نسبت به مدل حرکت براونی هندسی از دقت بالاتری در پیش‌بینی نوسانات برخوردار است. اما در شاخص بازده نقدی و قیمت این کارآمدی تنها در طول دوره­های کوتاه‌مدت 24 ماهه و میان‌مدت 48 لغایت 72 ماهه مشاهده شد و برای دوره‌ بلندمدت 96 لغایت 120 ماهه نمی‌توان، مدل نوسان‌گر هماهنگ کوانتومی را رویکرد مناسبی برای پیش‌بینی نوسانات دانست.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. بهجت، سحر؛ زارع، هاشم؛ رضایی، لادن.(1398)." یک الگوی نوسان­گر غیرکلاسیک در بازار سهام برای چند شرکت منتخب: رهیافتی از مکانیک کوانتوم"، فصل‌نامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال دوازدهم، شماره چهل و سوم، ص 71-59.
  2. حمیدیان، محسن؛ بوستانی، سارا؛ مشهدی قره قیه، هادی .(1398). "پیش‌بینی بازده منفی سهام شرکت‎های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران"، فصل‌نامه تصمیم‌گیری و تحقیق در عملیات، دوره 4، شماره 2، ص 11-1.
  3. دولو، مریم؛ ورزیده، علیرضا .(1399)." پیش‌بینی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل حرکت براونی هندسی"، فصل‌نامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال سیزدهم، شماره 46، ص 208-193.
  4. راستین­فر، علی؛ همت­فر، علی .(1399)." مدل‌سازی و پیش‌بینی نوسانات بازار سهام با استفاده از تر کیب شبکه عصبی و الگوهای واریانس شرطی"، فصل‌نامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 43، ص 473-451.
  5. شریعت­پناهی، مجید؛ بیاتی، مصطفی .(1385). "بررسی رابطه تورم و شاخص قیمت سهام و شاخص بازده نقدی قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران"، فصل‌نامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، دوره 4، شماره 13، ص 16-1.
  6. فدایی نژاد، محمد اسماعیل؛ حسن نژاد، محمد.(1391). "پیش‌بینی بازده بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل‌های میانگین متحرک (MA) و میانگین متحرک با ورودی های خارجی(MAX)"، فصل‌نامه تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، دوره 4، شماره16، ص16-37.
  7. کرمانشاه، مهدیه.(1393).مردم در دنیای کوانتومی بورس، دنیای اقتصاد، شماره3203.
  8. مرزبان، حسین؛ منتخب، افشین؛ خواجوی، شکرالله؛ صمدی، علی حسین ؛ زارع، هاشم .(1392). "رهیافتی از اقتصاد فیزیک در بازار سهام ایران"، فصل‌نامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، سال بیست و یکم، شماره 65، ص 200-183.
  9. مکیان، سیدنظام‌الدین؛ موسوی، فاطمه السادات .(1391). "پیش بینی قیمت سهام شرکت فرآورده های نفتی پارس با استفاده از شبکه عصبی و روش رگرسیونی: مطالعه موردی: قیمت سهام شرکت فرآورده های نفتی پارس"، مدل‌سازی اقتصادی، دوره 6، شماره 2، ص 121-105.
  10. نبوی چاشمی، سیدعلی ؛ مختاری نژاد، ماریه. (1395). "مقایسه مدل­های حرکت براونی و براونی کسری و گارچ در برآورد نوسانات بازده سهام"، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، دوره 7، شماره 29، ص 44-25.
  11. نیسی، عبدالساده ؛ پیمانی، مسلم .(1393). "مدل‌سازی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از معادله دیفرانسیل تصادفی هستون"، فصل‌نامه پژوهشنامه اقتصادی، دوره 14، شماره 53، ص 166-143.
  12. Ahn, K., Choi, M.,, Dai, B., Sohn, S., & Yang, B. (2018). “Modeling stock return distributions with a quantum harmonic oscillator”, The journal of EPL (Europhysics Letters), 120(3), 1-8.
  13. Lee, R.,, T. (2020). “Quantum Finance: Intelligent Forecast and Trading Systems, Division of Science and Technology”. Beijing Normal University-Hong Kong, E-book.
  14. Lopez de Prado, M. (2016). “Building Diversified Portfolios that Outperform Out-of-Sample”. The Journal of Portfolio Management, 42(4), 59-69.
  15. Lopez Garcia, M.,, N., & Ramos Requena, J., P. (2019). “ Different methodologies and uses of the Hurst exponent in econophysics”. The Journal of Estudios de Economía Aplicada, 37(2), 96-108.
  16. Meng, X., Zhang, J.,, Xu, J., & Guo, H. (2015). “Quantum spatial-periodic harmonic model for daily price-limited stock markets”. The Journal of Preprint submitted to Physica A, 438 (C), 154-160.
  17. Nastasiuk, V. (2015). “Fisher information and quantum mechanical models for finance”. The Journal of Preprint submitted to Physics Letters A , 1-5.
  18. Ohwadua, O.,, & Ogunfiditimi, F.,O. (2018). “A Quantum Finance Model for Technical Analysis in the Stock Market”. International Journal of Engineering Inventions, 7(2), 7-12.
  19. Orus, R., Mugel, S., & Lizaso, (2019). “Quantum computing for finance: overview and prospects”. The Journal of Reviews in Physics, 4, 1-13.
  20. Tarasov, V., (2020). “Fractional econophysics: Market price dynamics with memory effects. The Journal of Physica A: Statistical Mechanics and its Applications”, Published by Elsevier, 557 (1), 1-33.
  21. Zee, A. (2011). “Quantum Field Theory in a Nutshell. Princeton Princeton”, University Press, 2nd edition.
  22. Zhang, C., & Huang, L. (2010). “A quantum model for the stock market”. The Journal of Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 389(24), 5769–5775.
تحقیقات حسابداری و حسابرسی
دوره 15، شماره 57
فروردین 1402
صفحه 89-110

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار