بررسی تاثیر ویژگی های حسابرس بر رابطه بین تنوع تجاری و مدیریت سود واقعی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، حسابداری، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران

2 دانشیار، گروه حسابداری، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران

10.22034/iaar.2023.185372

چکیده

هدف:رشد شرکت های متنوع و تمایل شرکت ها به منظور استفاده از استراتژی تنوع و کاهش ریسک خود رو به افزایش است.تحقیقات انجام شده منجر به شناسایی رفتار متغیرهای مالی در این گونه شرکت ها میشود. در نتیجه اگاهی مدیران و استفاده کنندگان صورت های مالی در محیط شرکت های متنوع تجاری، افزایش یافته و به تصمیم گیری مناسب و جامع در این نوع شرکت ها کمک خواهدکرد.از این رو در این تحقیق به بررسی تاثیر ویژگی های حسابرس بر رابطه بین تنوع تجاری و مدیریت سود واقعی پرداخته شده است.
روش: در این پژوهش 204 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازده زمانی 1391 تا 1396 ،بر اساس روش حذفی ،انتخاب و اطلاعات به کمک نرم افزار SPSS24 بررسی شدند.این پژوهش ،از منظر هدف کاربردی بوده و از منظر روش توصیفی-همبستگی میباشد.
یافته ها: با بررسی مقادیر معناداری فرضیات،در پژوهش انجام شده، رابطه معنادار ومنفی ای بین تنوع تجاری و مدیریت سود واقعی نشان داده شد.همچنین هر یک از ویژگی های حسابرس (تخصص صنعت،دوره تصدی،اندازه حسابرس) تاثیر معناداری بر رابطه بین تنوع تجاری و مدیریت سود واقعی میگذارند.
نتیجه گیری: بر مبنا یافته های تحقیق ،در شرکت های متنوع با افزایش سطح تنوع تجاری، تمایل مدیران به مدیریت سود واقعی کاهش می یابد.همچنین هر یک از ویژگی های حسابرس میتواند شاخصی به منظور اندازه گیری نسبی میزان مدیریت سود واقعی در شرکت های متنوع،قلمداد گردد.

کلیدواژه‌ها


  1. انورخطیبی سعید, برادران حسن زاده رسول, متقی علی اصغر, تقی زاده هوشنگ. (1398). "بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی از دیدگاه گروه‌های مختلف بر کیفیت گزارشگری مالی". دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت, 8(31), 245-260.
  2. پزشکیان سید علیرضا، حسینی ازان اخاری سید مهدی( 1396 )." بررسی رابطه مدت تصدی حسابرس با کیفیت حسابرسی"، فصلنامه دانش حسابرسی، ۱۷(۲۹)، ۲۳۵-۲۶۴.
  3. جبارزاده کنگرلویی, سعید, دمیرچی, اصغر. (1398). بررسی تاثیر نوع مالکیت شرکت بر رابطه بین مدیریت سود و حق الزحمه حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی, انجمن حسابداری ایران، 11(42)،88-71.
  4. حاجیها ،زهره ، قانع علی. ( 1395 )." بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر فرصت سرمایه گذاری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" . دانش حسابرسی، ۱۶ (۶۳) :۱۰۳-۱۲۷.
  5. داداش زاده قادر ، برادران حسن زاده رسول( 1396 )." ارتباط استراتژی متنوع سازی شرکتی و پدیده مدیریت واقعی و مصنوعی سود".پژوهش های تجربی حسابداری،(1)7،181-200.
  6. دارابی رویا، علیزاده حمید، علیزاده ژیلا(1392)." بررسی رابطه بین دوره تصدی حسابرس با توانایی پیش بینی سود و رشد شرکت".دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 2(8),128-111.
  7. زلقی حسن ، قدمی مشهور آسیه. ( 1397 ). "بررسی رابطه بین مدیریت سود واقعی و مدیریت سود تعهدی با شفافیت اطلاعات حسابداری در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران". مطالعات تجربی حسابداری مالی،15(58)،161-179.
  8. ساریخانی نصیبه، برزگر الهه." بررسی رابطه‌ی بین کیفیت حسابرسی و تجدید ارائه صورت‌های مالی ناشی از مدیریت سود و مدیریت وجه نقد در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه حسابداری مالی. ۱۳۹۵; ۸ (۲۹) :۱۰۳-۱۳۱
  9. کامیابی یحیی، نورعلی مهدیه.(۱۳۹۵). "بررسی اثر میانجی محافظه‌کاری حسابداری بر رابطه بین عدم‌تقارن اطلاعات و مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" . فصلنامه حسابداری مالی.; ۸ (۲۹) :۱-۲۶
  10. لاری دشت بیاض, محمود, ساعی, محمد جواد, آزاد, عبداله. (1399). مبانی تعدیل اظهارنظر حسابرس و مدیریت سود. تحقیقات حسابداری و حسابرسی. انجمن حسابداری ایران، 12(45),23-40.
  11. مرادزاده فرد مهدی، عدیلی مجتبی ، ابراهیمیان سید جواد (1391). "کیفیت حسابرسی، کیفیت سود و هزینه‌ی حقوق صاحبان سهام"، پژوهش‌نامه‌ی حسابداری مالی و حسابرسی، سال 4، شماره‌ی 14، صص 110-91.
  12. مهرآذین، علیرضا. ( 1387 )." ارزیابی مدل‌های مبتنی بر اقلام تعهدی در کشف مدیریت سود". رساله دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
  13. نوری فرد،یداله، چناری بوکت حسن. ( 1396 )." تأثیر تخصص حسابرس در صنعت بر رابطة بین کیفیت حسابرسی با سطح وجه نقد نگهداری شده". پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، 8(14)، 71-81.
  14. ونوس داور، کرمی غلامرضا،تاجیک کامران( 1385 )." بررسی هموارسازی سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از استاندارد حسابداری شماره 15 (حسابداری سرمایه‌گذاری‌ها)". فصلنامه بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی, 13(1).
  15. Ajay, Ranjitha and Madhumathi, R. (2015), Diversification Strategy and Earnings Management: An Empirical Investigation of Firms in Manufacturing Sector (January 29, 2015). Financial Markets & Corporate Governance Conference.
  16. Alhadab, M., & Nguyen, T. (2018). Corporate diversification and accrual and real earnings management: A non-linear relationship.
  17. Ashton, D. J. 1991, Corporate financial policy: American analytics and UK taxation. Journal of Business Finance & Accounting, 18: 465-482.
  18. Basri, Hasan & Buchari, Dahlia. (2017). The Effect of Industrial and Geographic Diversifications on the Earnings Management of the Manufacturing Companies in Indonesia. 31. 52-63.
  19. Bates, H., R. Ingram, P. Reckers. (1982). Auditor-client affiliation: The impact on“materiality”. Journal of Accountancy 164 (April): 60-63
  20. Chen H., Chen J.Z., Lobo, G.J., & Wang Y. (2011). Effects of Audit Quality on Earnings Management and Cost of Equity Capital: Evidence from China. Contemporary Accounting Research, Vol 28, Issue 3: 892-925.
  21. Copley P.and Doucet M.S.(1993).”Auditor Tenure, fixed Fee Contracts, and the Supply of Substandard Single Audits” .Publice Budgeting & Finance, Vol.13,Issue 3, pp.23– 36.
  22. DeAngelo, L.E. (1981), Auditor Size and Audit Quality. Journal of Accounting and Economics
  23. Dechow, P. M., Sloan, R. G., & Sweeney A. P. (1995)." Detecting Earnings Management". Accounting Review, 70, 193-225. doi: 10.22054/qjma.2018.9430
  24. Dopuch, N., King R. R., and Schwartz R. (2001). "An experimental investigation of retention and rotation requirements". Journal of Accounting Research ,vol.39,no.1: 93-117.
  25. Ge, Wenxia & Kim, Jeong-Bon, 2014. "Real earnings management and the cost of new corporate bonds," Journal of Business Research, Elsevier, vol. 67(4), pages 641-647
  26. Gilson, S. C., P. M. Healy, C. F. Noe, and K. G. Palepu. (2001)." Analyst specialization and conglomerate stock breakups". Journal of Accounting Research 39 (3): 565–582
  27. Gunny, k. (2005), "what are the consequences of real earning management?", Working paper, university of California
  28. Hadlock, C., M. Ryngaert, and S. Thomas. (2001). "Corporate structure and equity offerings: Are there benefits to diversification?", Journal of Business74 (4): 613–635
  29. Hammersley, J. S. (2006). “Pattern identification and industry-specialist auditors” The Accounting Review,81 (March) 309-336.
  30. Healy, P., & Wahlen, J. (1999). "A review of the earnings management literature and its implications for standard setting". Accounting Horizons,13:365-383
  31. Herrmann, T, Inoue, T. And Thomas, W.B. (2003). "The Sale Of Assets To Manage Earnings In Japan", Journal Of Accounting Research, 41 (1): 89-108
  32. Hoitash, Rani, Markelevich, Ariel J and Barragato, Charles A. (2007). "Auditor Fees and Audit Quality". Managerial Auditing Journal, Vol. 22, No. 8,.
  33. Jacquemin, A.P. and Berry, C.H. (1979). "Entropy Measure of Diversification and Corporate Growth". The Journal of Industrial Economics, 27, 359-369
  34. Sun,Jerry and Liu, Guoping .(2013). "Auditor industry specialization, board governance, and earnings management", Managerial Auditing Journal, Vol. 28 No. 1, pp. 45-64
  35. Libby, R. and Frederic, D.M. (1990). "Experience and the Ability to Explain Audit Findings". Journal of Accounting Research, 28, 348-367
  36. Palmrose, Zv, (1986). "Audit Fees And Auditor Size - Further Evidence," Journal of Accounting Research, Wiley Blackwell, vol. 24(1), pages 97-110.
  37. Roychowdhury, S., (2006), "Earnings management through real activities manipulation", Journal of Accounting and Economics, Vol. 42, No. 3, PP. 335-370
  38. Thomas, J. K., and H. Zhang, (2002), "Inventory changes and future returns", Review of Accounting Studies, 7: 163-187.
  39. Trueman, B. and Titman, S. (1988). "An Explanation for Accounting Income Smoothing". Journal of Accounting Research, 3, 127-139.
  40. Vanstraelen, A. (2000). "Impact of renewable long-term audit mandates on audit quality". The European Accounting Review, 9(3), 419-443.
  41. Yu, W, (2008), "Accounting-Based Earnings Management And Real Activities Manipulation". Dissertation, Georgia Institute of Technology,