1
استاد گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، بخش حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2
دانشجوی دکترای حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
10.22034/iaar.2023.172751
چکیده
در این پژوهش چسبندگی هزینه‌های بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز بررسی شده است. به این ترتیب که، ابتدا رفتار چسبنده هزینهها در سطح کل هزینه‌های بیمارستان‌ها و سپس در سطح هزینه‌های درمانی و هزینه‌های غیردرمانی آزمون شده است. نتایج حاصل از تحلیل‌های رگرسیونی آماری نشان می‌دهد در بیمارستان‌ها فقط در سطح هزینه‌های غیردرمانی (پشتیبانی و عمومی) چسبندگی هزینهها وجود دارد. به این ترتیب که با 1 درصد افزایش در درآمدها، این هزینهها 64/0 درصد افزایش می‌یابد و با کاهش 1 درصدی درآمدها، این هزینهها 01/0 درصد کاهش می‌یابد. اما در سطح هزینه‌های کل و هزینه‌های درمانی، رفتار هزینهها غیرچسبنده است. به این صورت که با افزایش 1 درصدی در درآمدها، هزینه‌های کل 67/0 درصد افزایش می‌یابد و کاهش 1 درصدی در درآمدها، منجر به افزایش 14/0 درصدی هزینهها می‌شود. همچنین، با افزایش 1 درصدی درآمدها، هزینه‌های درمانی 70/0 درصد افزایش می‌یابد و در زمان کاهش 1 درصدی درآمدها، این هزینهها 26/0 درصد افزایش می‌یابد. مهم‌ترین دلیل این یافته‌ها می‌تواند این باشد که بیمارستان‌های دولتی به دنبال خدمت رسانی به جامعه در حوزه درمان و سلامت هستند و ماهیت فعالیت آنها متفاوت از واحدهای تجاری انتفاعی است که به دنبال کسب سود هستند. بنابراین، در دوره‌هایی که کاهش درآمد رخ داده است، مدیران به دنبال کاهش هزینه‌های درمانی نبوده‌اند و این هزینهها را با روند کندتری نسبت به دوره‌های افزایش درآمد، افزایش داده‌اند.
آقایی، محمد علی.، و حسنی، حسن. (1393). "بررسی تأثیر انگیزه‌های شخصی مدیران و متغیرهای حاکمیت شرکتی بر چسبندگی هزینهها در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". پژوهش‌های حسابداری مالی، 22، ۱28-۱09.
ایزدی‌نیا، ناصر.، و هاشمی‌دهچی. مجید. (1396). "بررسی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها و چسبندگی هزینهها". حسابداری مدیریت، 32، 1-12.
بختیاری، پرویز. (1394). "حسابداری و مدیریت مالی برای مدیران". چاپ بیستم، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
بولو، قاسم.، معزز، الهه.، خان حسینی، داوود.، و نیکو نسبتی، محمد. (1391). "بررسی رابطه بین دیدگاه مدیریت و چسبندگی هزینهها در بورس اوراق بهادار تهران". برنامه‌ریزی و بودجه، 17 (3)، 79-95.
بهادر، فائزه.، محمودی، قهرمان.، و جهانی، محمدعلی. (1395). "تعیین بهای تمام شده خدمات بخش مراقبت‌های قلبی با استفاده از روش هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت". مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، 8 (4)، 607-621.
بهادر، فائزه.، محمودی، قهرمان.، جهانی، محمد علی.، حجازی، علی.، و نجف‌زاده، جلیل. (1396). "تعیین بهای تمام شده بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان با استفاده از روش هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت". توسعه مدیریت و منابع سلامت، 1، 18-27.
بهارمقدم، مهدی.، و خادمی، ساسان. (1395). "بررسی چسبندگی هزینهها در دوره‌های رونق و رکود اقتصادی". حسابداری مدیریت، 30، 67-86.
بیرانوند، راضیه.، عبادی‌فرد آذر، فربد.، امامقلی‌پور، سارا.، و عرب، محمد. (1394). "محاسبه قیمت تمام شده خدمات بخش فیزیوتراپی بیمارستان آموزشی درمانی سینا تهران بر اساس روش هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت و مقایسه آنها با تعرفه‌های مصوب در سال 1392". فصلنامه بیمارستان، 15 (2)، 49-58.
حاجیها، زهره.، قادری، کاوه.، و قادری، صلاح‌الدین. (1398). "تأثیر نگرش کوتاه مدت مدیران در چسبندگی هزینه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه مدیریت دارایی و تأمین مالی، 7 (26)، 27-44.
رضاپور، عزیز.، و خلج، محمد. (1385). "بررسی رفتار اقتصادی بیمارستان‌های عمومی-آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران طی سال‌های 1376 تا 1383". دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 8 (3)، 11-16.
زنجیردار، مجید.، غفاری آشتیانی، پیمان.، و مداحی، زهرا. (1393). "بررسی و تحلیل عوامل موثر بر رفتار چسبندگی هزینه". حسابداری مدیریت، 20، 79-91.
عسگری، حشمت‌الله. (1393). "تخمین تابع هزینه بیمارستان‌های استان ایلام". مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 22، 190-198.
علمی، حسام.، و محمدزاده سالطه، حیدر. (1399). "تأثیر اجتناب مالیاتی بر چسبندگی هزینه با تاکید بر استراتژی تجاری شرکت". تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، 45، 113-132.
محفوظی، غلامرضا.، ابوالحسنی، محمد تقی.، و شیرپور آبکنار، حدیقه. (1397). "بررسی سرمایه سازمانی و رفتار چسبنده هزینه‌های فروش، عمومی و اداری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". دانش حسابداری و حسابداری مدیریت، 26، 159-173.
مصدق‌راد، علی محمد.، جعفری پویان، ابراهیم.، و عباسی، مهدی. (1397). "ارزشیابی عملکرد مدیران بیمارستان‌های شهر ساری". فصلنامه بیمارستان، 17 (1)، 29-44.
مصدق‌راد، علی محمد.، و اصفهانی، پروانه. (1398). "پیش‌نیازهای برنامه‌ریزی استراتژیک در بیمارستان". فصلنامه بیمارستان، 18 (3)، 73-86.
نمازی، محمد.، و دوانیپور، ایرج. (1389). "بررسی تجربی رفتار چسبندگی هزینهها در بورس اوراق بهادار تهران". بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 62، 85-102.
نیک‌کار، جواد.، و ملک خدایی ، الهه. (1399). "تأثیر ساختار هزینه و عدم اطمینان در تقاضای آتی بر ناقرینگی رفتار هزینه". مطالعات حسابداری و حسابرسی،انجمن حسابداری ایران، 33، 93-112.
ولی‌پور، هاشم.، صادق‌زاده مهارلویی، محمد.، و جوکار، محمد. (1399). "بررسی نقش تعدیل‌کنندگی چسبندگی بر رابطه بین تغییرات هزینه‌های عمومی، اداری و فروش و رقابت در بازار محصول". تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، 46، 65-80.
Anderson, S. (1995). “Measuring the impact of product mix heterogeneity on manufacturing overhead costs”. The Accounting Review, 70 (3), 363-387.
Anderson, M. A., Banker, R. D., & Janakiraman, S. (2003). “Are selling, general and administrative costs sticky?”. Journal of Accounting Research, 41 (1), 47-64.
Anderson, M. A., Banker, R. D., Huang, R., & Janakiraman, S. (2007). “Cost behavior and fundamental analysis of SG&A costs”. Journal of Accounting, Auditing & Finance, 22 (1), 1-28.
Balakrishnan, R., & Gruca, T. (2008). “Cost stickiness and core competency: A note”. Contemporary Accounting Research, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1113775, 21 March 2018.
Banker, R. D., Datar, S., Kekre, S., & Mukopadhyay, T. (1990). “Costs of product and process complexity”. Edited by Kaplan, R., Boston: Harvard Business School Press, Chap. 9, 269-290.
Calleja, K. M., Steliaros, , & Thomas, D. (2006). “A note on cost sstickiness: Some international comparisons”. Management Accounting Research, 17 (2), 127-140.
Cohen, S., Karatzimas, S., & Naoum. V. (2017). “The sticky cost phenomenon at the local government level: Empirical evidence from Greece”. Journal of Applied Accounting Research, 18 (4), 445-463.
Kim, J. B., Lee. J. J., & Park. J. C. (2019). “Internal control weakness and the asymmetrical behavior of selling, general, and administrative costs”. Journal of Accounting, Auditing & Finance, DOI: 10.1177/0148558X19868114.
Levin, A., Lin, C. F., & Chu, C. S. (2002). “Unit root tests in panel data: Asymptotic and finite-sample properties”. Journal of Econometrics, 108(1), 1-24.
Li (2018). “Earnings management motivation and cost stickiness: Research based on private equity placement”. American Journal of Industrial and Business Management, 8, 597-606.
Medeiros, O. R., & Costa, P. S. (2004). “Cost stickiness in brazilian firms”, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=632365, 17 March 2018.
Pichetkun, N., & Panmanee, P. (2014). “The determinants of sticky cost behavior: A structural equation modeling approach”. Journal of Accounting Profession, 23 (8), 29-61.
Subramaniam, C., & Weidenmier, M. (2003). “Additional evidence on the sticky behavior of costs”. Working Paper, Texas Christian University. doi:10.2139/ssrn.369941.
Subramaniam, C., & Weidenmier, M. (2016). “Additional evidence on the behavior of sticky costs”. Advances in Management Accounting, 26 (1), 275-305.
Venieris, G., Naoum, V. C., & Vlismas, O. (2015). “Organisation capital and sticky behavior of selling, general and administrative expenses”. Management Accounting Research, 26 (1), 54-82.
Xu, J., & Woo, J. (2017). “Are costs really sticky and biased? Evidence from manufacturing listed companies in China”. Applied Economics, 49 (55), 1-13. DOI:10.1080/00036846.2017.1316823.
Zhong, T., Sun, F., Zhou. H.,& Lee, J. Y. (2020). “Business strategy, state-owned equity and cost stickiness: Evidence from Chinese firms”. Accountancy Faculty Publications and Presentations. DOI: 10.3390/su12051850.
)