نقش واسطه ای استقلال حسابرسی بر رابطه بین توسعه حرفه ای و کیفیت حسابرسی در بخش دولتی (مطالعه موردی: دیوان محاسبات کشور)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

2 استادیار، گروه حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

3 استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

10.22034/iaar.2023.179301

چکیده

عملکرد حسابرسان در کشف و گزارش تخلفات، به عوامل سازمانی و ویژگی های فردی وابسته است. استقلال و بیطرفی، یکی از ارکان اصلی تقویت و پشتیبانی از خدمات حسابرسی اثربخش است. هدف این پژوهش، بررسی نقش واسطه ای استقلال حسابرسی بر رابطه بین توسعه حرفه ای و کیفیت حسابرسی در بخش دولتی می باشد. روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی/پیمایشی و روش تحلیل داده ها مدل معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی است که با استفاده از نرم افزار SmartPLS انجام گرفت. نمونه آماری شامل حسابرسان دیوان محاسبات کشور به تعداد 308 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه می باشد که در بازه زمانی مهر الی آذرماه 98 جمع آوری گردید. طبق آزمون سوبل، اثر غیرمستقیم استقلال حسابرسی بر رابطه بین توسعه حرفه ای و کیفیت حسابرسی معنی دار بوده و فرضیه نقش میانجی گری تأییدگردید. با توجه به یافته های پژوهش، ضریب مسیر غیرمستقیم (105/0) تأثیر متغیر میانجی استقلال حسابرسی بر کیفیت حسابرسی را تأیید نموده است. نتایج نشان می دهد توسعه حرفه ای از طریق متغیر میانجی استقلال حسابرسی بر کیفیت حسابرسی تأثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها


  1. احمدی، نوشین؛ آقائی، آرزو (1396). "بررسی تأثیر ویژگیهای فردی حسابرسان و ویژگیهای موسسه حسابرسی بر روی کیفیت کار حسابرسی و حسابداری"، اولین همایش حسابداری،مدیریت و اقتصاد با رویکرد پویایی اقتصاد ملی، تهران.
  2. آذر، عادل؛ حبشی، نعمت (1396). "ارائه الگویی مؤثر برای حسابرسی بخش عمومی دیوان محاسبات جمهوری اسلامی ایران"، دانش حسابرسی، سال هفدهم، شماره 66، ص 5-40.
  3. امین عشایری، آسو(1400). "بررسی نقش متغیرهای کیفیت حسابرسی و دوره تصدی حسابرس در تاثیر گذاری مدیریت سود بر عملکرد شرکت در بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، شماره72،ص119-136.
  4. ایمانی برندق، محمد؛ مهرانی، کاوه؛ حجت شمامی، رحیم (1395). "شناسایی عوامل تعیین کنندۀ کیفیت حسابرسی در ایران از دیدگاه حسابداران رسمی"، مجله دانش حسابداری، سال هفتم، ش25، 189-167.
  5. بنی مهد، بهمن؛ درویش، حدیثه (1395).اعتماد اجتماعی و نگرش حسابرسان درباره استقلال"، فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال پنجم، شماره 19، ص 26-17.
  6. بنی مهد، بهمن؛ عربی، مهدی؛ حسن پور، شیوا (1395). "پژوهش های تجربی و روش شناسی در حسابداری"، چاپ اول، تهران: انتشارات ترمه.
  7. بهرامی رهنما، زهرا؛ بنی مهد، بهمن (1398). "بررسی بدگمانی سازمانی،تعهّد حرفه ای و گزارش خطاکاری در حرفه حسابرسی"، فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال دوازدهم، شماره 45، صفحه 118-144.
  8. حقیقی، مهری؛ ابدی، سیدرضا؛ عربیان، اصغر؛ جلالی، محمد (1397). "چالش های قانونی دیوان محاسبات کشور در مقابله با فساد مالی و جرائم ناشی از آن در دستگاههای اجرائی"، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره 38، 34-11.
  9. زلقی، حسن؛ افلاطونی، عباس؛ برزآبادی فراهانی، محمد (1398). "تأثیر مدت تصدی مدیرعامل بر تداوم انتخاب حسابرس در بورس اوراق بهادار تهران"،پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، سال 11، شماره 41، ص 1-22.
  10. صراف، فاطمه؛ حسن زاده، موسی (1399). نقش حسابرسان در پیشگیری و مببارزه با فساد مالی و پول سویی، حسابدار، شماره 332، ص 50-46.
  11. قاسمی، اعظم (1396). "پیشنهادی برای افزایش استقلال ظاهری و واقعی"، مجله حسابرس، شماره 91، ص 84-78.
  12. مشهدی قره قیه، هادی؛ بنی مهد، بهمن؛ فرقاندوست حقیقی، کامبیز؛ مرادزاده فرد، مهدی (1398). "ماکیاولیسم، پول پرستی، فرهنگ مشتری مداری وخرید اظهار نظر حسابرسی از سوی صاحبکار"، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال هشتم، شماره بیست و نه، صفحه 161-173.
  13. ملانظری، مهناز؛ اسماعیلی کیا، غریبه (1393) "شناسایی ویژگی­های روانشناختی اثرگذار بر مهارت حسابرسان در انجام قضاوت­های حسابرسی"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 21، شماره4، ص 526-505.
  14. نظری، فرشته؛ صفرپور،مریم؛گرجی زاده، داوود (1400). "تاثیر ویژگی های صنعت صاحبکار برکیفیت حسابرسی"، فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، شماره68،ص150-169.
  15. نقش بندی، نادر؛ غفاری، منصورسادات؛ یوسف پور، فاطمه (1399). "بررسی رابطه استقلال ، حرفه ای گرایی و تردید حرفه ای با کیفیت حسابرسی"، نشریه چشم اندازه حسابداری و مدیریت، شماره23، ص79-98.
  16. نیکبخت، محمدرضا؛ محمودی خوشور؛ امید (1396). "بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی در ایران باتوجه به شاخص های هیت نظارت بر حسابداری شرکتهای سهامی عام"(PCAOB)، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، دوره 24، شماره3 ،462-441.
  17. وکیلی فرد، حمیدرضا؛ طالب نیا، قدرت اله؛ علوی، سیدمحمد (1399). "عوامل مؤثر بر کیفیت گزارش های حسابرسی در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، شماره 46، ص21-48.
  18. کنعانی، اکبر؛ حجازی، رضوان؛ قنبری، مهرداد، جمشیدی نوید، بابک (1398). "بررسی ارتباط بین کارائی مدیریت و تغییر حسابرس با تأکید بر نقش عدم تقارن اطلاعاتی"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، انجمن حسابداری ایران، شماره 43، ص 23-41.
  19. Bates ,T. Swennen , A . Jones, K (2011).” Teacher educators - a professional development perspective", The Professional development of teacher educators, Abington / New York: Routledge, pp. 7-19.
  20. Bol, Jasmijn; Grabner, Isabella (2019). “The Effect of Audit Culture on Audit Quality”, The Foundation for Auditing Research, pp 1-10.
  21. Chersan, L. C. (2019). "Audit Quality and Several of Its Determinants", Audit financiar, XVII, Nr. 1(153)/2019, pp:93-105.
  22. Dawuda A., Aninanya G. O, Alnaa S. E.(2015). "The Organizational Independence of Internal Auditors in Ghana:Empirical Evidence from Local Government", Asian Journal of Economic Modelling , 3(2): 33-45.
  23. Haeridistia, , Fadjarenie A.(2019). "The Effect Of Independence, Professional Ethics & Auditor Experience On Audit Quality", International journal of scientific & technology research, Volume 8, Issue 02,24-27.
  24. Harris,M.K. Williams,L.T.(2020). "Audit quality indicators: Perspectives from Non-Big Four audit firms and small company audit committees", Advances in Accounting, 50,pp: 1-13.
  25. IIA, (2009). "International standards for the professional practice of internal auditing", Available from http//www.theiia.org.
  26. Iman Sarwoko &, Sukrisno Agoesb (2014). "An empirical analysis of auditor’s industry specialization, auditor’s independence and audit procedures on audit quality", Evidence from Indonesia. International conference on accounting studies, Malaysia.
  27. Koen Verhoest., Guy B. P., Geert B., Bram V.(2004). "The study of organizational autonomy : a conceptual review", Public administration and development, 24(2): 101-118.
  28. Miihkinen,A. (2013), "The usefulness of firm risk disclosures under different firm riskiness, investor-interest, and market conditions: New evidence from Finland, Advances in Accounting", Incorporating Advances in International Accounting, 29, 33–312.
  29. Mizell, hayes.(2010). "Why Professional development Matters", learning forward, Oxford, PP: 1-28.
  30. Olivia Furiady. Ratnawati Kurnia. (2015)."The Effect of Work Experiences, Competency, Motivation, Accountability and Objectivity towards Audit Quality", Procedia - Social and Behavioral Sciences, 211: 328 – 335.
  31. Salih,J.I. Flayyih,H.H.(2020) "Impact of Audit Quality in Reducing External Audit Profession Risks", International Journal of Innovation,Vol:13,PP:176-199.
  32. Sattar, Usman; Ahmad Javeed , Sohail and Latief Rashid.(2020). "How Audit Quality affects the Firm Performance with the Moderating Role of the Product Market Competition: Empirical Evidence from Pakistani Manufacturing Firms", Sustainability,12, 4153, pp1-20.
  33. Senathip, T., Mujtaba, B. G., & Cavico, F. J. (2017). "Policy-Making Considerations for Ethical and Sustainable Economic Development",Economy,4(1),7-14.https://doi.org/10.20448/journal.502.2017.41.7.14.
  34. Shue, C L. Jau, M S. Sang, B T. Tzu, L L. & Weiwei, D. (2016). "A Comprehensive Survey Of Government Auditors Self-Efficacy And Professional Development For Improving Audit Quality", Springer Plus, 5:1263.
  35. Suyono, Eko,(2012)," Determinant Factors Affecting the Audit Quality: An Indonesian Perspective", Global Review of Accounting & finance, PP: 42-57.
  36. Tobi B. A., Osasrere A. O., Emmanuel U. (2016). "Auditor’s Independence and Audit Quality: A Study of Selected Deposit Money Banks in Nigeria", International Journal of Finance and Accounting, 5(1): 13-21. DOI: 10.5923/j.ijfa.20160501.02